Nauczanie m³odzie¿y pracuj¹cej nie jest jedynym warunkiem koniecznym do przekszta³cenia pracy z czynnoœci czysto fizycznej w œrodek wychowania obywatelskiego. Drugim warunkiem jest sposób korzystania z pracy m³odzie¿y. Wy³aniaj¹ siê tu rozmaite sprawy: rodzaje pracy, do których mo¿na dopuszczaæ m³odzie¿, czas pracy, sposoby zmierzaj¹ce do wydobycia, z pracy wartoœci kszta³c¹cych.
Rodzaje pracy, przy których zatrudniano dzieci, budzi³y przera¿enie Marksa. Tote¿ stoi on na stanowisku, ¿e zatrudnianie dzieci mo¿e siê odbywaæ jedynie za zgod¹ spo³eczeñstwa, w taki sposób i przy tego rodzaju pracach, które nie bêd¹ szkodliwe dla zdrowia dziecka.
W rezolucji na Kongres I Miêdzynarodówki, który odby³ siê w Genewie we wrzeinlu 1866 roku, Karol Marks podkreœli³, ¿e w³aœciwa dla wspó³czesnego przemys³u tendencja przyci¹gania do produkcji dzieci i m³odzie¿y obojga p³ci jest tendencj¹ zdrow¹ i postêpow¹, jakkoiw/iek w warunkach kapitalizmu przybiera niew³aœciwe formy. W rozumnie zorganizowanym spo³eczeñstwie wszystkie bez wyj¹tku dzieci poczynaj¹c od lat dziewiêciu powinny pracowaæ, tak jak i ¿adna z osób doros³ych nie mo¿e zostaæ wy³¹czona spod ogólnego prawa przyrody g³osz¹cego, ¿e cz³owiek, aby jeœæ, powinien pracowaæ, i to nie tylko przy pomocy mózgu, ale i ramion.
Komentáre